19/03/2024

MİLYONLARCA BORÇLUDAN BİRİ SİZ OLABİLİRSİNİZ!

Selman DOĞAN A SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

21 Haziran 2015

MİLYONLARCA BORÇLUDAN BİRİ SİZ OLABİLİRSİNİZ!

NASIL MI? İŞ TE YAZIMIZDA!

GSS=Genel Sağlık Sigortası

GSS, bir OGS ya da HGS değil. Devletin vatandaşını, özellikle işsiz kalan vatandaşını borçlandırması sisteminin genel adıdır. Kimse farkında değil ta ki Hastaneye ya da Eczaneye yolunuz düşene kadar. Görevli size"provizyonunuz yok " diyor "Ya ilaçların parasını ödeyin, ya da muayene ücretini ödeyin! siz de soluğu SGK ‘da alıyorsunuz. Soruyorsunuz memura neden provizyon verilmiyor. Cevabı "SGK'ya GSS borcunuz var önce onu ödeyin" diyor. SGK'ya gittiniz, borcunuzu soruyorsunuz gidin "Gelir Testi" yaptırın deniliyor. Gelir testi ise tam bir muamma? Bu durumun sonuçlarını 18 yaşını bitirip bir işte çalışmayıp üniversiteye hazırlanan, askerliğini yapan, prim gününü doldurup ta yaşını beklerken çalışamayacak durumda ya da iş bulamayan herkesi ilgilendiriyor. Ülkemizde 3 milyon işsiz var. Aylık 200 TL.'den devlet sizi GSS ile borçlandırırsa eder 600.000.000 altı yüz milyon Tl. aylık devletin alacağı. Yıllık ise 12 aydan 7.200.000.000 TL. sadece işsizlerden alınacak borçlandırılmış para. Emekli olmaya gelene de önce SGK'ya borcunu öde sonra emekli ol denilecek. Bu işin sonu nereye varır 20-40 yıl sonra anlaşılacak.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 1 Ocak 2012 itibarıyla Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemini uygulamaya koydu. Resmi tebliğ zarfında G1,G2, G3 seviyesinden borçlanabilirsiniz. Fakat 01.01.2012 tarihinden itibaren başlamak suretiyle GSS prim borcu çıkarılmış, üstüne faiz işlemiş. Hizmetini almadığımız bir uygulamayla ilgili prim borcu nasıl çıkarılır? Resmi olarak tebliğ edilmemiş bir ödeme için nasıl faiz işlenir? Yanı sıra, kanunu bilmemek mazeret değil fakat ağır bürokrasi 5 ay sonra ne kadar prim ödemeniz gerektiğini belirtmiş ve bu 5 ay içinde ne kadar ödeyeceğini bilmediğiniz meblağdan vatandaşı sorumlu tutmuştur. Ocak ayında GSS için "100 TL prim ödeyin" denilseydi öderdik. Şimdi işsiz insanlara bir anda toplu prim borcu yükü bindiriliyor ve faiz işletiliyor.

Ülkemizde Genel Sağlık Sigortası , hem uygulamanın kendisi hem de uygulaması kötü. 1 Ocak 2012 günü tüm ülkede GSS uygulaması başlatan hükümet, SGK yasal olarak kendisine ait olan gelir testi işini kaymakamlıklara bırakınca gelir testi işi gecikti. SGK altyapısını da oluşturmadığından gelir testine zamanında gidenler bile işlemlerini 3-5 ay sonra tamamlayabildi. İşlemi 3-5 ay sonra tamamladığı halde geriye doğru 1 Ocak'tan itibaren geçen sürede hem sağlık yardımı vermedi hem de bu süreye borç çıkardığı gibi geriye doğru faiz-gecikme zammı uyguladı. Bu sebeple uygulama hakkaniyetli değil. Bu borcu ödemezseniz de SGK size sağlık yardımı hizmeti vermez.

Kimler Genel Sağlık Sigortalıdır? (GSS'lidir?)

-Anayasa Mahkemesi üyeleri ve Milletvekilleri hariç herkes GSS'li

Hemen hemen bütün T.C. vatandaşları GSS'li olacağı gibi ülkemizde 1 yıl veya daha fazla ikamet eden yabancı ülke vatandaşları da GSS'li olmak zorundadır. Bu arada 506 sayılı Kanun'un geçici 20 inci maddesine göre kurulmuş olan özel banka-borsa sandıklarının iştirakçileri ile emeklileri ise sandıkları SGK'ya (Sosyal Güvenlik Kurumu'na) devredilinceye kadar GSS dışında kalacaklardır. Nüfusun tamamı GSS'li olacak diyoruz ama bazı gruplar istisnai olarak GSS kapsamı dışındadırlar. Bunlar;

-Özel banka-borsa emekli sandıkları kapsam dışındadır ama bu grup çalışanı ve emeklileri bir müddet sonra hem SGK hem GSS kapsamına alınacaklardır.

-Ülkemizde 1 yıldan daha az süreli kalan yabancılar yani turistler,

-Milletvekilleri, eşleri, çocukları,

-Anayasa Mahkemesi üyeleri, eşleri ve çocukları,tamamen GSS dışındadırlar.

Son iki sıradaki milletvekileri, Anayasa Mahkemesi üyelerinin tüm sağlık giderleri hastane ve ülke kısıtlaması olmaksızın (ceplerinden para çıkmadan) devletçe karşılanır.

-Herkes GSS'ye prim ödeyecek mi?

Kanun gereğince GSS kapsamı içindeki emekliler ve yakınları ile yeşil kartlılar hariç olmak üzere herkes GSS primi ödeyecek. GSS primi çalışanlar için daha doğrusu eski SSK'lı yeni 4/a'lı, eski Bağ-Kur'lu yeni 4/b'li ve eski kamu görevlisi yeni 4/c'liler için kazançların yüzde 12,5'u kadardır. Bunlar dışında kalan çalışmayanlardan ise alınacak prim oranı kazançlarına göre yüzde 12 olacaktır yani;

1-Çalışanlardan işyerlerinden aldıkları ücrete göre alınacak yüzde 12,5 oranındaki GSS primi

2-İsteğe bağlılar ile çalışmayanlardan gelirlerine göre yüzde 12 oranındaki GSS primi, alınacaktır.

-Fakirler ve yeşil kartlılar gelir testiyle prim ödeyecekler

5510 sayılı Kanun gereğince; "Harcamaları, taşınır ve taşınmaz malları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar," ( Bu aile; aynı hane içerisinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük babadan oluşur.) prim ödemeyecekler bunların primlerini devlet ödeyecektir. Tersinden gidersek aylık gelirleri asgari ücretin (1273,50 liranın) üçte birinden (424,50 TL'den) çok olanlar SGK'ya GSS primi ödeyeceklerdir.

Ödenecek prim hesabı şu şekildedir.

-Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen kişiler için asgari ücretin üçte biri, (PRİM 1273,50/3 X 0,12=) 50,94 TL,

-Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen kişiler asgari ücret, (PRİM 1273,50 X 0,12=) 152,82 TL,

-Asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilen kişiler için asgari ücretin iki katı, üzerinden yüzde 12 oranıyla prim alınacaktır. (PRİM 1273,50 X 2 x 0,12=) 305,64 TL'dir.

* Asgari ücret arttıkça borç tutarları artmakta, asgari ücretin artması milyonlarca işsiz için borcun artması anlamına gelmekte.

-Çocuklarınız için de GSS primi ödenecek

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SS ve GSS) Kanunu ile artık okumuyorlarsa 18 yaşından büyük çocuklarımız sağlık primi ödemeden sağlık yardımı alamayacaklar. Okuyorlarsa lise için 20, yüksek okul için 25 yaşına kadar prim ödemeyecekler. Liseden yeni mezun olmuş öğrenciler de 120 gün boyunca (üniversiteyi kazanıp-kayıt oluncaya kadar) prim ödemezler ama üniversiteye girememişlerse artık prim ödeyecekler.

- Part-time çalışanlar tam ay GSS primini kendileri öderler
Kamuoyunda bilinen adıyla part-time yani ayda 30 günden az çalışmak bir gerçektir. İşte bu çalışanlar için 1 Ocak 2012 günü yürürlüğe giren zorunlu GSS (Genel Sağlık Sigortası) uygulamasına göre kısmi ay GSS primi ödenmeyecek, tam ay çalışmış gibi GSS primi ödenecektir. 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu'nun 88'inci maddesinin 4'üncü fıkrasına göre;
"...4857 sayılı Kanun'un 13 ve 14'üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60'ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir. Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı aylara ait genel sağlık sigortası primi, 82'nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden ilgili kamu idaresince ödenir."

Öte yandan, 80'inci maddenin (i ) bendine göre de; "88'inci maddenin dördüncü fıkrasına göre ay içerisinde 30 günden az prim ödeme gün sayılarına ait eksik günlerin genel sağlık sigortası primleri, eksik çalışma süreleri dikkate alınmak suretiyle hesaplanır" denmiştir.

Bütün bunlara göre; ayda 30 günden az çalışması olan işçileriniz için sizler işyerinizde çalıştıkları kadar gün için ücret ödeyeceksiniz ve bu çalışma süresine göre hem GSS hem de diğer primleri ödeyeceksiniz. Mesela işçiniz işyerinizde ayda 15 gün çalışıyorsa ve kendisine bu 15 gün için 800 TL brüt ücret veriyorsanız 800 TL'nin yüzde 12,5'u kadar GSS primi ödeyeceksiniz. Kalan 15 günlük GSS primini ise işçiniz kendisi gidip SGK'ya (Sosyal Güvenlik Kurumu'na) ödeyecektir. Bu 15 günlük boş geçen sürenin GSS primini öderken de bir önceki konuda olduğu gibi ailesindeki kişi başına düşen gelir tutarına göre hesaplama yapılacaktır.

PUANTAJLA ÇALIŞIN GSS PRİMİNDEN KURTULUN

Şayet, ayda 30 günden az SGK'ya bildiriliyorsanız, eksik gün sebebi kod 7 olarak yani puantajlı çalışma olarak bildirilirse 30 günden eksik kalan süreler için GSS primi ödemekten kurtulursunuz.

SORU1-) Üniversite sınavına hazırlanan, dersaneye giden ancak sigortalı çalışmayan 18 yaşını geçen gençlere GSS borcu çıkar mı?

Cevap: Evet. Askerlik yapan gençlere bile GSS borcu çıkmaktadır. Ancak üniversite öğrencisi ve okul okuyanlar kapsam dışındadır.

SORU2-) Bugün ititbarıyle 1.100.000 lise mezunu ve 600.000 üniversite öğrencisi Gelir testi yaptırmazsa GSS borcu oluşur mu?

Cevap: Evet.

SORU3-) Prim gününü tamamlamış ancak yaş durumundan emekli olamamış çalışanlara, herhangi bir işte sigortalı çalışmazlarsa GSS borcu çıkar mı?

Cevap: Evet. Emeklilik başvurusunda faiziyle birlikte GSS borcunuzu ödemeden emekli olamazsınız.

SORU4-) 18 yaşından sonra bekar bayanlarda GSS'ye tabi midir?

Cevap: Evet. Evlenmemiş ve okumayan bayanlarda 18 yaşından sonra çalışmazlarsa GSS'ye tabidirler. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SS ve GSS) Kanunu ile artık okumuyorlarsa 18 yaşından büyük çocuklarımız sağlık primi ödemeden sağlık yardımı alamayacaklar. Okuyorlarsa lise için 20, yüksek okul için 25 yaşına kadar prim ödemeyecekler. Liseden yeni mezun olmuş öğrenciler de 120 gün boyunca (üniversiteyi kazanıp-kayıt oluncaya kadar) prim ödemezler ama üniversiteye girememişlerse artık prim ödeyecekler.

SORU5-) GSS borçlarına gecikme faizi uygulanıyor mu?

Cevap: Evet. Her yıl gecikme zammı borcunuza eklenmektedir.

Sonuç olarak 18 yaşını bitiren, okul okumayan, sigortalı bir işte çalışmayan tüm vatandaşlar, SGK tarafından GSS tabi oldukları hesap edilerek borçlandırılmakta. Bu konuda 01.01.2012 tarihi sonrası takibe alınmıştır. Ülkemizde 3 milyon işsiz var. Aylık 200 TL.'den devlet sizi GSS ile borçlandırırsa eder 600.000.000 altı yüz milyon Tl. aylık devletin alacağı tutar. Yıllık ise 12 aydan 7.200.000.000 TL. sadece işsizlerden alınacak borçlandırılmış para. Emekli olmaya gelene de önce SGK'ya borcunu öde sonra emekli ol denilecek. Bu işin sonu nereye varır 20-40 yıl sonra anlaşılacak. SGK, GSS alacaklarına karşılık haciz vb. gibi tahsilat yöntemlerine de gidebilir.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI BORCUNUZ OLUP OLMADIĞINI AŞAĞIDAKİ LİNKTEN SORGULAYABİLİRSİNİZ.

https://www.turkiye.gov.tr/sgk-gss-borc-dokumu

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun!

Yorum yazın

İsim (Gerekli)
Yorumunuz (Gerekli)
 

Sayfada yer alan yorumlar kişiye ait görüşlerdir. Yapılan yorumlardan sitemiz hiçbir şekilde sorumlu değildir.

Yazarın diğer yazıları