| 29 Haziran 2015 |
Genç işçi : 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiyi,
Çocuk işçi : 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiyi,
Çocuğun ve genç işçinin işe yerleştirilmesinde ve çalışması süresince güvenliği, sağlığı, bedensel, zihinsel, ahlaki ve psiko-sosyalgelişimi, kişisel yatkınlık ve yetenekleri dikkate alınır.
Çocuk ve genç işçiler, okula devam edenlerin okula devamları ile okuldaki başarılarına engel olmayacak, meslek seçimi için yapılacak hazırlıklara ya da yetkili makamlar tarafından yeterliliği kabul edilen mesleki eğitime katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılabilirler.
İşverenler çocuk ve genç işçilerin tecrübe eksikliği, mevcut veya muhtemel riskler konularında bilgisizlik veya tamamen gelişmiş olmamalarına bağlı olarak gelişmelerini, sağlık ve güvenliklerini tehlikeye sokabilecek herhangi bir riske karşı korunmalarını temin edeceklerdir.
(Değişikfıkra:RG-21/2/2013-28566)Çocuk işçilerin çalışmasına izin verilen hafif işler Ek-1'de, genç işçilerin çalışmasına izin verilen işler Ek-2'de ve 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabileceği işler Ek-3'te belirtilmiştir.
(Ekfıkra:RG-21/2/2013-28566)Çocuk işçiler Ek-1'de, genç işçiler Ek-1 ve Ek-2'de ve 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler ise Ek-1, Ek-2 ve Ek-3'te yer alan işler dışında çalıştırılamaz.(Ek cümle: RG-25/10/2013-28802)Ancak, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi 16 yaşını doldurmuş genç işçiler; sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması şartıyla bu Yönetmeliğin eklerinde belirtilen sınırlamalara bağlı kalmaksızın ihtisas ve mesleklerine uygun işlerde çalıştırılabilirler.
(Ek fıkra:RG-21/2/2013-28566)Ayrıca yaş kayıtlarına bağlı olarak müsaade edilen işlerden olsalar dahi hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde, alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde, parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde, gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde, aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işlerde, sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde, radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde,fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde,parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde, eğitim amaçlı işler hariç iş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine imkan sağlamayan işlerde, işyeri hekimi raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde, eğitim, deney eksikliği, güvenlik konusunda dikkat eksikliği getirme ihtimali olan işlerde, para taşıma ve tahsilat işleri ile 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde18 yaşını doldurmayan işçiler çalıştırılamaz.
(Ek fıkra:RG-21/2/2013-28566) yukardaki ek fıkraya bakacak olursak,fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde cümlesinde İnşaat işleride giriyor böyle düşünürsek fıkraya göre 18 yaşını doldurmayan gen ve çocuk işçiler çalıştırılamaz hükmü var.yani inşaatlarda 18 yaşını doldurmamış ve 18 yaşından küçükler çalıştırılamaz diyebiliriz.
Ayrıca16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler Ek:3'e baktığımızda da İnşaat işleri genç işçilerin çalıştırabilecekleri işlerden sayılmamış.Bundan da şunu anlayabiliriz 18 yaşını bitirmemiş genç işçiler İNŞAAT İŞLERİNDE çalıştırılamaz.
Ayrıca İnşaatlara günde 7,5 saatin üzerinde çalışılabilmektedir.Halbu ki Çok tehlikeli Yeraltı maden işlerinde günlük 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz denilmekte ama çok tehlikeli ölümlü kazaların çok olduğu hatta 1 numara olduğu İnşaat işlerinde günde 7,5 saaten fazla çalışılmasına izin verilmektedir.
SONUÇ: Çok tehlikeli grubunda olanİnşaatlarda, yönetmelikleri incelediğimizde18 yaşını tamamlamamış genç işçiler çalıştırılamaz.ve ayrıca inşaatlarda 7.5 saatten fazla işçi çalıştırılabilmektedir garip bir şekilde.
Ek-1
Çocuk İşçilerin Çalıştırılabilecekleri Hafif İşler
1. Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri,
2. Kümes hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri,
3. Esnaf ve sanatkarların yanında satış işleri,
4. Büro hizmetlerine yardımcı işler,
5. Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç),
6. Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler,
7. Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri,
8. Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme hariç),
9. Spor tesislerinde yardımcı işler,
10. Çiçek satışı, düzenlenmesi işleri.
Ek-2
Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler
1. Meyve ve sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imalatı işleri,
2. Meyve ve sebze kurutmacılığı ve işlenmesi işleri,
3. Helva, bulama, ağda, pekmez imalatı işleri,
4. Kasaplarda yardımcı işler,
5. Çay işlemesi işleri,
6. Çeşitli kuru yemişlerin hazırlanması işleri,
7. Küçükbaş hayvan besiciliğinde yardımcı işler,
8. Süpürge ve fırça imalatı işleri,
9. Elle yapılan ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve diğer maddelerden süs eşyası, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve emsali eşya imalatı işleri,
10. Toptan ve perakende satış mağaza ve dükkanlarında satış, etiketleme ve paketleme işleri,
11. Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler,
12. İlaçlama ve gübreleme hariç çiçek yetiştirme işleri,
13. İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler,
14. Diğer giyim eşyası, baston ve şemsiye imalatı işleri,
15. Yiyecek maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işleri,
16. Yorgancılık, çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın diğer hazır eşya imalatı işleri,
17. Sandık, kutu, fıçı ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve benzeri eşya imalatı işleri,
18. Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler hariç),
19. El ilanı dağıtımı işleri,
20. Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler, ısıl işlem, renklendirme ve kimyasal işler hariç),
21. Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin işler (karbon sülfür gibi parlayıcı veya tahriş edici çözücülerle yapılan prine veya benzeri yağlı maddelerin ekstrasyon yoluyla yağ üretimi işlerinde ekstrasyon kademeleri hariç),
22. Pamuk, keten, yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve kolalama tezgahlarından ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni iklim ve aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işleri,
23. Balıkhane işleri,
24. Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler,
25. Araçsız olarak 10 kg'dan fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama, istifleme ve benzeri işler,
26. Su bazlı tutkal, jelatin ve kola imali işleri,
27. Sandal, kayık ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işleri (boya ve vernik işleri hariç).
(Başlığı ile değişik:RG-21/2/2013-28566)
Ek-3
16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler
1. Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri.
2. Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri.
3. Parafinden eşya imali işleri.
4. Kuş ve hayvan tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler.
5. Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri. (PVC'nin imali ve PVC'den mamül eşyaların yapımı hariç)
6. Mensucattan hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri).
7. Kağıt ve odun hamuru üretimi işleri.
8. Selüloz üretimi işleri.
9. Kağıt ve kağıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri.
10. Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler.
11. Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri.
Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftadaotuzbeşsaatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz ve haftada kırk saate kadar arttırılabilir.
Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri,yirmidörtsaatlik zaman diliminde, kesintisizondörtsaat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır.
Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışma süreleri birinci fıkrada belirtilen çalışma sürelerini aşamaz.
İki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika, dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.
*Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamaz. Ayrıca hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
*Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar. Ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
*Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.
Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.
STAJER ÇALIŞTIRMA
İşletmelerde zorunlu olarak stajyer çalıştırılması ile ilgili esaslar 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda düzenlenmiştir. Söz konusu Kanun kapsamında stajyer çalıştırılmasına ilişkin önemli hususlar aşağıda yer almaktadır.
Stajyer çalıştırmak zorunlu mu?
10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının en az %5, en fazla %10'u kadar stajyer öğrenci çalıştırmak zorundadırlar. Kesirler tama iblağ olunur. 10'dan az işçi çalıştıran yerler için stajyer çalıştırmak ihtiyaridir. (3308 sayılı kanun madde 18).
On ve daha fazla personel çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3'ü nispetinde; yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde ise 2/3'ü nispetinde Saymanlık hesabına para yatırmakla yükümlüdürler.
Stajyer olarak çalıştırılabilecek kişiler:
Mesleki ve teknik eğitim yapan orta öğretim kurumları
Mesleki ve teknik eğitim yapan yüksek öğretim kurumları (Bunlar daha önce kapsamda yoklardı. 6111 sayılı kanun ile kapsama dahil oldular. Yalnız mesleki ve teknik eğitim veren yüksek okullar kapsamda olup diğer üniversiteler kapsamda değildir.) ve
Belge ve sertifika programının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün eğitim kurumlarında
öğrenci olanlar 3308 sayılı Kanun kapsamında stajyer olarak çalıştırılabilir.
Stajyerlere ödenecek ücret
İşletmelerde meslek eğitimi gören stajyer ücretleri ve ücretlerdeki artışlar okul müdürlükleri ile iş yerleri arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre tespit edilir.
Bu ücret 20 den fazla çalışanı olan iş yerlerinde net asgari ücretin %30'undan az olamaz. 20'den az çalışanı olan iş yerlerinde ise %15'inden az olamaz.
3308 sayılı kanun kapsamında olmayan stajyerler için ücret ödenmesi zorunlu değildir. Örneğin işletme fakültesindeki öğrencilerin stajyer olması halinde, ücret ödenmesi zorunlu değildir. Yine de bunlara ücret ödenirse ödemenin tamamı üzerinden vergi kesilir.
Ücretlerden yapılacak vergi ve sosyal güvenlik kesintileri
Stajyerlere ödenen asgari ücreti aşmayan ücretler vergiden müstesnadır.
Stajyerlerin sigorta primleri öğrenim gördükleri okullar tarafından karşılanmaktadır. (3308 sayılı kanun md. 33'e göre sigorta primleri stajyerlerin yaşına uygun asgari ücretin %50'si üzerinden eğitim kurumlarının bütçelerine konan ödenek üzerinden karşılanacaktır).
Sigorta prim oranları, stajyerler bakmakla yükümlü olunan statüsünde ise %1, değiller ise %6,5'dir.
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun!